Za niedługo pożegnamy stary rok i powitamy nowy, pewnie już 1 stycznia pojawią się noworoczne przyrzeczenia, również te związane z dietą. Zapewne niejedna osoba zdecyduje się na dietę ketogeniczną, o której tak wiele się ostatnio mówi, oczywiście mówi się w samych superlatywach. Przypomnę tylko, że jest to rodzaj odżywiania polegający na jedzeniu głównie dobrych i odpowiednich tłuszczy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, niewiele białka i minimum węglowodanów. Głównym celem diety ketogenicznej jest zamiana paliwa energetycznego dla naszego organizmu z glukozy na ciała ketonowe – produkowane z tłuszczów. O tej diecie niejedno już napisano, więc odsyłam na inne blogi. Rzecz w tym, jak trudno znaleźć informacje o skutkach ubocznych lub o tym, czy nadaje się dla każdego, komu tylko się zamarzy smukła sylwetka. Spróbuję dziś to zebrać do kupy, tak więc – „miłej” lektury.

Otyłość jest przyczyną wielu chorób przewlekłych, a nadwaga też nie bywa estetyczna. Wiele diet się nie sprawdza, mimo iż je się malutko, a czasem nawet głodzi. Nawet jeśli udało się stracić kilka kilogramów, nieuchronnie dybie na nas efekt jo-jo. Dieta ketogenna, znana od stu lat (tylko w innej formie), została na nowo odkryta przez celebrytów. Wcześniej znana była jako dieta medyczna, pomagająca przy padaczkach lekoopornych.  Dieta ketogeniczna jest dietą skuteczną i na pewno da się za jej pomocą schudnąć, jednak na pewno zalecana jest ostrożność i stosowanie jej krótkoterminowo oraz w odpowiedni sposób. Coraz więcej się mówi o tym, by stosować ją naprzemiennie z dietą wysokowęglowodanową i niskotłuszczową. Na pewno przemodelowanie własnego talerza nie jest proste i uważam, że trzeba monitorować stan narządów poprzez pomiar ciśnienia, glukozy, moczu czy morfologii. A dla świętego spokoju skonsultować się z doświadczonym dietetykiem.

Dieta ketogenna, wydaje mi się, powinna być zindywidualizowana pod kątem preferencji danego człowieka. I tak na pewno istnieje odmiana wegańska, wegetariańska lub odmiana dla osób aktywnych fizycznie, chcących rozbudować masę mięśniową. Różni ludzie chcą schudnąć i są to rozmaite przyczyny, a jeśli walka z nadwagą jest uzasadniona lękiem przed rozwojem chorób, przyjrzyjmy się, do czego może doprowadzić otyłość:

• nadciśnienie tętnicze,
• cukrzyca,
• choroby serca,
• naczyniowe zapalenie mózgu,
• kamica pęcherzyka żółciowego,
• zwyrodnienia stawów,
• zespół policystycznych jajników,
• zespół bezdechu sennego,
• niektóre nowotwory,
• depresja
• i wiele, wiele innych zaburzeń.

Istnieje wiele strategii  walki z nadwagą, ale nie wszystkie są skuteczne. Osoba na diecie lub głodówce bez planu, w końcu się złamie i sięgnie po niezdrową przekąskę o wysokim indeksie glikemicznym, aby w prosty sposób wyzwolić serotoninę.

Samych modeli diety ketogennej jest kilka, jeden z nich to model o bardzo niskiej zawartości węglowodanów (VLCKD). Składa się na nią 7 faz, podczas których je się żywność z odpowiednich grup pokarmowych o odpowiedniej kaloryczności. Cel jest taki, by zdrowo schudnąć bez efektu jo-jo. Na dietę składa się w 90% z kalorii z tłuszczu i tylko 10% z węglowodanów i białek.

Gwałtowna początkowa utrata masy ciała wynika ze spadku poziomu insuliny oraz wzrostu poziomu glukagonu i produkcji ketonów. Zaleca się dietę przeprowadzać maksymalnie przez 12 tygodni, bacznie obserwując swoje samopoczucie, przy stałym wsparciu medycznym.

Wskazania do diety ketogenicznej: 

Chorobliwa otyłość i/lub jej powikłania: cukrzyca typu 2,  zaburzenia gospodarki lipidowej, nadciśnienie tętnicze, zespół metaboliczny, zespół obturacyjnego bezdechu sennego, choroby kości lub ciężka postać zwyrodnienia stawów.

Ciężka otyłość ze wskazaniem chirurgii bariatrycznej (w okresie przedoperacyjnym) oraz pacjenci z ciężkimi chorobami współistniejącymi wymagającymi szybkiej utraty wagi.

Bezalkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby.

Migreny.

Padaczka lekooporna. 

Niektóre nowotwory.

Bezwzględne przeciwwskazania:

Cukrzyca:

Cukrzyca typu 1, utajona cukrzyca autoimmunologiczna u dorosłych, niewydolność komórek beta w cukrzycy 2, stosowanie inhibitorów sodu/glukozy (ryzyko euglikemicznej cukrzycowej kwasicy ketonowej).

Ciąża:

Ciąża i karmienie piersią.

Niewydolność narządów:

Niewydolność nerek, przewlekła choroba nerek, niewydolność wątroby, niewydolność serca, niestabilna dławica oddechowa, niedawny udar mózgu lub zawał mięśnia sercowego (do 12 miesięcy wstecz), zaburzenia rytmu serca.

Zaburzenia:

Zaburzenia odżywiania takie jak anoreksja lub bulimia, używanie/nadużywanie alkoholu i używek.

Rzadkie zaburzenia:

Porfiria, niedobór karnityny, niedobór palmitoilotransferazy karnityny, niedobór translokazy karnityny-acylokarnityny, zaburzenia β-utleniania mitochondriów kwasów tłuszczowych, niedobór karboksylazy pirogronianowej.

Pozostałe:

Ciężkie zakażenia, wątli pacjenci w podeszłym wieku, 48 godzin przed planowanym zabiegiem chirurgicznym lub zabiegami inwazyjnymi i okresem okołooperacyjnym.

Możliwe krótkoterminowe skutki uboczne

Odwodnienie

Odwodnienie jest najczęstszym powikłaniem na diecie keto. Objawia się suchością w jamie ustnej, bólem i zawrotami głowy, niskim ciśnieniem, zaburzeniami widzenia. Należy spożywać  co najmniej 2 l płynów bez cukru dziennie. Ból głowy spowodowany odwodnieniem jest krótkotrwałym i tymczasowym efektem ubocznym. Zaburzenia gospodarki elektrolitowej mogą być spowodowane odwodnieniem, wydalaniem ciał ketonowych z moczem i nieprawidłowym przyjmowaniem mikroelementów. Na objawy związane z niedociśnieniem może zaradzić zwiększenie spożycia soli jeśli nie ma przeciwwskazań. Uzupełnienie magnezu może pomóc zmniejszyć skurcze mięśni, trudności ze snem i drażliwość.

Hipoglikemia (niedocukrzenie)

Przejściowa hipoglikemia może być powikłaniem, zwykle w początkowym okresie diety. Ciała ketonowe mogą stymulować wydzielanie insuliny.  Większość osób na diecie z przejściową hipoglikemią wraca do zdrowia i nie wykazuje objawów niedocukrzenia. Jeśli poziom glukozy we krwi jest mniejszy niż 40 mg/dl, a hipoglikemia jest objawowa, sugeruje się picie napojów zawierających węglowodany, takich jak sok pomarańczowy.

Letarg

Przejściowy letarg może wystąpić w pierwszych dniach diety i występuje, gdy ciało przechodzi ze spalania węglowodanów na spalanie tłuszczu w celu uzyskania energii. Jeśli jednak letarg utrzymuje się dłużej niż kilka dni, zalecane są badania, ponieważ letarg może być również objawem odwodnienia, nadmiernej ketozy lub niedoborów składników odżywczych.

Cuchnący oddech

Na diecie keto może wystąpić cuchnący oddech. Wynika to z ketozy i ogólnie jest to spowodowane wzrostem poziomu acetonu. Jest to charakterystyczny objaw, który można uznać za dodatkowy znak bycia w ketozie.

Działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego

Najczęstsze zaburzenia żołądkowo-jelitowe to: mdłości, wymioty, biegunki lub zaparcia. Biegunka jest najczęstszym z tych objawów, ale większość przypadków jest przemijająca. Może to wynikać z wadliwego wchłaniania i nietolerancji tłuszczu. Ponadto wysokotłuszczowa dieta ketogenna wydłuża czas opróżniania żołądka, sprzyjając chorobie refluksowej przełyku, nudnościom i wymiotom. Zaparcia mogą być spowodowane zmniejszonym spożyciem błonnika lub zmniejszoną objętością pokarmu. Zaparcia mogą być skutecznie kontrolowane, zapewniając odpowiednie przyjmowanie płynów lub lewatyw. Dodatek błonnika pokarmowego może pomóc w eliminacji zaparć, zwiększając liczbę wypróżnień. Ostre zapalenie trzustki i zapalenie wątroby są rzadkim, ale poważnym powikłaniem, które często prowadzi do zgonu. Należy wzmożyć czujność, bacznie obserwując, co się dzieje w organizmie i w razie potrzeby przerwać dietę.

Hiperurykemia (nadmiar kwasu moczowego we krwi)

Kwas moczowy w surowicy zwiększa się u osób stosujących diety ketogenne dostarczające mniej niż 900 kalorii dziennie. Poziom kwasu moczowego w osoczu wzrasta szczególnie, gdy dieta zawiera bardzo mało węglowodanów. Osoby, u których wcześniej  występowała dna moczanowa, mogą być bardziej podatni na zaostrzenia. Jednak ataki ostrego dnawego zapalenia stawów opisano u mniej niż 1% osób na diecie ketogenicznej.

Możliwe długoterminowe skutki uboczne

Hipoproteinemia (zmniejszenie stężenia białek)

Hipoproteinemia może wystąpić prawdopodobnie w wyniku spożycia glukoneogenu z powodu ograniczenia węglowodanów. Aby poradzić sobie z tym efektem ubocznym, zaleca się zwiększenie spożycia białka przy jednoczesnym utrzymaniu stosunku lipidów.

Zmiany profilu lipidowego

Wpływ diety na lipoproteiny w osoczu u osób otyłych charakteryzuje się spadkiem poziomu triglicerydów w osoczu, wzrostem poziomu cholesterolu LDL i neutralnym wpływem na cholesterol HDL. Długotrwałe spożywanie diet o wysokiej zawartości lipidów może być odpowiedzialne za wzrost poziomu cholesterolu LDL.

Kamica moczowa

Kamica moczowa jest kolejnym możliwym powikłaniem na tej diecie. Kamienie są w większości wykonane z kwasu moczowego, szczawianu wapnia lub mieszaniny szczawianu wapnia i fosforanu wapnia/kwasu moczowego. Przyczyną kamicy moczowej jest przewlekła obecność kwasu obecnego w moczu, odwodnienie i złe wchłanianie tłuszczu. Aby zapobiec wystąpieniu kamicy, zaleca się zalecenie odpowiedniego dziennego spożycia płynów (co najmniej 2 l) i alkalizowanie moczu za pomocą doustnego cytrynianu potasu.

Kamienie żółciowe

Niska zawartość tłuszczu i/lub szybka utrata masy ciała zwiększają ryzyko powstawania kamieni żółciowych. Wynika to z przesycenia żółci cholesterolem, co prowadzi do krystalizacji cholesterolu i tworzenia się kamieni oraz z niewystarczającego opróżnienia pęcherzyka żółciowego. Aby zapobiec ryzyku powstawania kamieni żółciowych, stwierdzono, że spożycie tłuszczu w wysokości 7–10 g dziennie stanowi próg utrzymania skutecznego opróżniania pęcherzyka żółciowego.

Wypadanie włosów

Wypadanie włosów jest przemijające, a włosy odrastają dobrze. Jednak zwiększenie spożycia białka podczas postu w celu zachowania równowagi azotowej przyczynia się do prawie całkowitego wyeliminowania wypadania włosów.

Dieta ketogenna, a szczególnie model o bardzo niskiej zawartości węglowodanów (VLCKD)  jest idealnym narzędziem terapeutycznym dla osób zmagających się z otyłością, w szczególności dla tych osób, które mają za sobą niepowodzenia związane z nieskuteczną dietą i/lub pilnie potrzebują schudnąć (osoby z otyłością z chorobami stawów, osoby z otyłością ze wskazaniami chirurgii bariatrycznej, osoby z otyłością z czynnikiem ryzyka sercowo-naczyniowego itp.) Po osiągnięciu satysfakcjonującego celu, obowiązkowe jest prowadzenie zrównoważonego, zdrowego i aktywnego stylu życia, jedząc mniej więcej to, co oferuje dieta  śródziemnomorska, w celu długoterminowego utrzymania pożądanej masy ciała.

______________________________________________________________________
Spodobał się artykuł? Uważasz, że inni powinni go przeczytać? Będzie mi miło, jeśli go udostępnisz lub skomentujesz,
dołączysz do mojego fanpage na Facebooku
dołączysz do obserwatorów na Instagramie

Źródło:
1.